Bọ cánh cứng ăn lá là một trong những loại côn trùng gây hại phổ biến trên nhiều loại cây trồng, từ cây ăn quả, rau màu cho đến cây công nghiệp. Chúng không chỉ làm lá cây thủng lỗ, mất khả năng quang hợp mà còn khiến cây suy yếu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu đặc điểm nhận biết bọ cánh cứng ăn lá, những loại cây thường bị ảnh hưởng và cách phòng trừ hiệu quả.

1. Đặc điểm giúp bạn nhận biết bọ cánh cứng ăn lá

Bọ cánh cứng ăn lá thường có kích thước nhỏ, trung bình từ 5-12mm, thân hình oval, cứng và bóng. Tùy loài, chúng có màu sắc khác nhau như xanh kim loại, nâu, đen hoặc có đốm. Đặc trưng nổi bật của chúng là lớp cánh cứng bao phủ toàn bộ lưng, giúp chúng dễ ẩn nấp và chống chịu tốt với môi trường.

Dấu hiệu dễ thấy nhất khi bị bọ cánh cứng tấn công là lá xuất hiện nhiều lỗ nhỏ hoặc bị ăn thành mảng lớn, chỉ còn trơ lại gân lá. Khi mật độ gây hại cao, toàn bộ tán lá có thể bị tàn phá, khiến cây chậm phát triển, dễ vàng úa, rụng lá sớm. 

Bọ cánh cứng ăn lá hoạt động mạnh vào đầu mùa mưa hoặc giai đoạn cây đang ra lá non. Ban ngày, chúng ẩn nấp dưới mặt lá hoặc trong kẽ lá để tránh nắng, đến chiều tối mới ra ngoài ăn lá. Ngoài ra, trứng của chúng thường được đẻ thành từng cụm nhỏ ở mặt dưới lá, sau vài ngày sẽ nở thành ấu trùng tiếp tục gây hại với quy mô lớn hơn.

>>> Xem thêm: Bọ cánh cam xanh là côn trùng gì?

2. Các cây trồng có thể bị ảnh hưởng bởi bọ cánh cứng ăn lá

Bọ cánh cứng ăn lá là nhóm sâu hại phổ biến, có khả năng tấn công nhiều loại cây trồng khác nhau. Tùy từng loài mà chúng có mức độ gây hại riêng, nhưng nhìn chung, các nhóm cây dễ bị ảnh hưởng gồm:

• Cây rau màu: Rau muống, cải, đậu, cà chua, cà tím,…thường bị bọ cánh cứng đục lỗ trên lá non, giảm năng suất rõ rệt.
• Cây công nghiệp: Như lúa, mía, bông,…khi bị phá hoại nặng có thể dẫn đến giảm sản lượng nặng nề.
• Cây ăn quả: Xoài, cam, quýt, nhãn, vải…khi lá non quang hợp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quang hợp và sự phát triển của quả.
• Cây cảnh và cây bóng mát: Hoa hồng, mai, bằng lăng, phượng,…không chỉ làm giảm giá trị thẩm mỹ, mà còn dễ suy yếu, chậm lớn.

Điểm chung là bọ cánh cứng ăn lá thường ưu tiên tấn công các bộ phận non của cây, như lá non, chồi non, vì mềm và dễ ăn. Nếu không kiểm soát kịp thời, chúng có thể bùng phát thành dịch, gây hại trên diện rộng.

3. Cách phòng trừ bọ cánh cứng ăn lá hiệu quả

Để kiểm soát bọ cánh cứng ăn lá, bà con có thể áp dụng kết hợp nhiều biện pháp sau:

• Biện pháp canh tác: Làm cỏ, vệ sinh vườn, tỉa cành tạo tán thông thoáng, luân canh hoặc xen canh để hạn chế nơi trú ẩn và mật độ bọ. Thường xuyên quan sát quanh vườn để kịp thời phát hiện.
• Biện pháp thủ công: Bắt bọ vào sáng sớm hoặc buổi tối, cắt bỏ lá bị hại nặng, tiêu huỷ ổ trứng ở mặt dưới lá, dùng bẫy đèn hoặc bẫy dính để thu hút bọ trưởng thành.
• Biện pháp hoá học: Khi mật độ gây hại cao, có thể phun thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất như Imidacloprid, Cypermethrin,…Ưu tiên loại ít độc hại, phun đúng liều lượng, đúng thời điểm và luân phiên nhiều loại để tránh kháng thuốc.
• Biện pháp sinh học: Tận dụng thiên địch tự nhiên như chim, nhện, ong ký sinh; sử dụng chế phẩm sinh học (nấm xanh, nấm trắng) để tiêu diệt bọ trên lá.

Việc phòng trừ cần tiến hành đồng bộ, kết hợp nhiều cách vừa để bảo vệ cây trồng vừa giảm thiểu ảnh hưởng xấu đến môi trường và con người. 

Bọ cánh cứng ăn lá là đối tượng sâu hại nguy hiểm, có thể gây thiệt hại nặng nề cho nhiều loại cây trồng nếu được kiểm soát kịp thời. Việc nhận biết đặc điểm, dấu hiệu gây hại của chúng giúp bà con chủ động phòng ngừa sớm. Kết hợp đồng bộ các biện pháp canh tác, thủ công, sinh học và hoá học sẽ mang lại hiệu quả cao hơn.